بسیاری باسک را به خاطر مناظر زیبا، غذاهای لذیذ و فرهنگ غنی آن می‌شناسند، اما شاید هرکسی نداند که باسک به عنوان یک جامعه خودمختار باید چطور عمل کند و این وضعیت چگونه بر اقتصاد، ساختار اجتماعی و ارتباطات جهانی این منطقه تأثیر می‌گذارد. به علاوه، زمانی که حرف از نوآوری اجتماعی در میان باشد، باسک استوار در جلوی کشورهای اروپایی ایستاده است.
کشور باسک، یا همان اوسکادی در زبان باسک، یک ناحیه ویژه در اسپانیا است که در قسمت شرقی ساحل کانتابریایی واقع شده و ۷٫۲۳۴ کیلومتر مربع مساحت دارد. این ناحیه اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که کشورهای اروپایی حوزه اقیانوس اطلس را به یکدیگر متصل می‌کند. زبان‌های رسمی این منطقه اسپانیایی و باسک هستند. کشور باسک به سه استان تقسیم می‌شود: بیزکایا، گیپوزکوا، و آرابا. شهرهای اصلی این ناحیه عبارتند از بیلبائو، دونوستیا-سان‌سباستیان، و ویتوریا-گاستایز. ویتوریا-گاستایز به عنوان پایتخت این منطقه شناخته می‌شود، جایی که پارلمان باسک و دفتر مرکزی دولت باسک واقع شده‌اند.
نگاهی به وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور باسک
آخرین اطلاعات درباره کشور باسک نشان می‌دهد که شرایط بحران بیکاری و فقر بهبود یافته است. این اطلاعات همچنین تصویری از زندگی مردم و فعالیت‌های اقتصادی و تجاری این منطقه را نشان می‌دهد.
دولت کشور باسک سیستمی راه‌اندازی کرده است تا مسئولیت‌های مختلف را مدیریت کند. آنها به مواردی چون آموزش، صنعت، فرهنگ، سلامت، خدمات اجتماعی، و همچنین اشتغال می‌پردازند. همچنین، مالیات‌ها به صورت محلی جمع‌آوری می‌شوند و هزینه‌ای به نام «کوپو» به ازای خدمات ارائه شده، همراه با وجهی به صندوق کمک به مناطق مختلف اسپانیا به دولت ملی پرداخته می‌شود. این سیستم مالیاتی اصول دیوان عدالت اروپا را دنبال می‌کند.
در دهه ۱۹۷۰، کشور باسک دچار بحران بزرگی شد. در همین دهه بود که اسپانیا حکومت دیکتاتوری خود را به نظام دموکراتیک تغییر داد. برای عبور از این بحران، دولت باسک در زمینه‌هایی چون مالیات، روابط کاری، قوانین، و امور مالی تدابیر جدی اتخاذ کرد. این تدابیر برای رفع مشکلاتی که ناشی از بحران بود، انجام شد که بیش از ۱۰ سال به طول انجامید و تأثیرات آن در دهه‌های بعد نیز تاثیر گذاشت. در آن زمان، بسیاری از افراد در صنایع قدیمی نظیر فولاد و کشتی‌سازی مشغول به کار بودند. امروزه، چالش‌های اصلی کشور باسک شامل جمعیت سالخورده، مقابله با بیکاری جوانان و بهبود آموزش است.
از دهه ۱۹۷۰ تا کنون، مردم باسک خلاقیت خود را در یافتن راه‌حل‌های جدید برای حل مشکلات و کمک به جامعه ابراز کرده‌اند. آنها اقدامات، ایده‌ها، و سیاست‌های مختلفی را ارائه داده‌اند تا راه‌حل‌های عملی برای نوآوری و تأمین نیازهای اجتماعی پیدا کنند. مثلا با تاکید بر آموزش، با نیازهای بازار کار هماهنگ شده و تعداد دانش‌آموزانی که زودتر مدرسه را ترک می‌کنند را کاهش دادند. علاوه بر این، در باسک تعهد خاصی به پذیرش افراد آسیب‌پذیر در جامعه نیز وجود دارد. این پذیرش و مشارکت در جامعه یک جنبه کلیدی از نوآوری اجتماعی در کشور باسک است. به گفته بریتویت، نوآوری اجتماعی زمانی رخ می‌دهد که نیازی وجود دارد و به تقاضا یا چالش اجتماعی خاص در آن زمان بستگی دارد.
مسیر تحول نوآوری اجتماعی در باسک
نوآوری اجتماعی همچون برنامه‌ها یا اقداماتی است که تغییرات مثبت گسترده‌ای در شیوه زندگی افراد به وجود می‌آورند. این اقدامات به همه افراد کمک می‌کنند تا احساس اتصال و تعلق بیشتری به جامعه خود داشته باشند و باعث ارتقای هویت جوامع به صورت هوشمند و پایدار می‌شوند.
مدت‌هاست که در کشور باسک، مردم تلاش‌هایی انجام داده‌اند تا زندگی را برای همگان بهتر کنند، از جمله ایجاد مدارس و کسب‌وکارهایی که به رشد منطقه کمک می‌کنند. اما تنها چند وقت پیش بود که این اقدامات را «نوآوری اجتماعی» نامیدند.
با گذر زمان، رویکردهای باسک در ایجاد این تغییرات مثبت دچار تغییر و تحول زیادی شده است.
- فاز اول (دهه ۱۹۸۰): تمرکز بر استفاده از فناوری برای کمک به رشد کسب‌وکارها بود.
- فاز دوم (کمی بعدتر): دانشگاه‌ها نیز مورد توجه قرار گرفتند و و راه‌حل‌های جدیدی برای حل مشکلات اجتماعی پیشنهاد دادند.
- فاز سوم (اکنون): روی استراتژی‌های هوشمند برای نوآوری کار می‌کنند تا این بهبودهای اجتماعی (نوآوری) هر فعالیتی را شامل شود.
پیشرفت‌های اخیر: در دهه‌ی گذشته، مردم باسک، نوآوری اجتماعی را از اقدامات اجتماعی به یک برنامه گسترده‌تر تبدیل کردند که دانشگاه‌ها، مراکز فناوری، کسب‌وکارها، بانک‌ها و دولت محلی را نیز درگیر کرده است. این اقدام منجر به ایجاد ارتباطات و شراکت‌های فراوانی شده است که سبب همکاری گروه‌های مختلف حتی با وجود تفاوت ایده‌ها شده است.
نمونه‌های موفقیت: در این زمینه، باسک شاهد موفقیت‌های چشمگیری نیز بوده است؛ برای مثال، یک تعاونی به نام پنیاسکال کوپراتیبا که نشان می‌دهد چگونه یک ایده می‌تواند به چیز بزرگ‌تر و جدی‌تری تبدیل شود. آنها همچنین شراکت‌هایی برای حل چالش‌ها دارند، مثل بهبود شرایط برای افراد مسن که به خاطر آن توسط اتحادیه اروپا هم مورد تشویق قرار گرفتند.
به طور خلاصه، روند نوآوری اجتماعی در کشور باسک با هدف کمک به جامعه محلی شروع و خیلی زود به بخشی از یک برنامه بزرگ‌تر تبدیل شد که در آن گروه‌های مختلف با یکدیگر همکاری می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که با همکاری و به اشتراک‌گذاری ایده‌ها، حتی اگر مورد مخالفت واقع شوند، می‌توان تغییرات مثبتی ایجاد کرده و زندگی را برای همه بهبود بخشید.
ساخت یک جامعه بهتر
تجربه نوآوری اجتماعی در کشور باسک به ما نشان داده که تغییرات قابل توجه در جامعه، همچون تحول شهر بیلبائو، زمانی اتفاق می‌افتد که نوآوری‌های مختلف با همکاری یکدیگر و در شرایط مناسب اتفاق بیفتند. از تجربیات باسک، می‌توان سه درس اساسی برای ایجاد یک اکوسیستم نوآوری اجتماعی استخراج کرد.
اولاً، همکاری بین گروه‌های عمومی و خصوصی در حمایت از نوآوری‌های اجتماعی در سطوح مختلف بسیار حیاتی است. دوماً، سازمان‌ها باید توانمندی بالایی در درک و حل مسائل اجتماعی داشته باشند و به ایده‌های نوظهور با آمادگی برای پذیرش آنها نگاه کنند. و سوماً، ایجاد فضاهایی برای نوآوری اجتماعی، از جمله شبکه‌ها و گروه‌های سازمانی، به همه کمک می‌کند تا به همراه یکدیگر راهکارهای هوشمندانه‌ای برای مسائل اجتماعی پیدا کنند.
بدون دیدگاه