در این مقاله، در مورد چگونگی ظهور نوآوری اجتماعی در ترکیه صحبت می‌کنیم و به ایده‌های خلاقانه ترکیه‌ای‌ها برای حل مشکلات مرتبط با جامعه و محیط زیست می‌پردازیم. این ایده‌ها، با وجود چالش‌هایی چون کمبود منابع مالی و نقص در سازماندهی، همچنان به حل مسائل کمک می‌کنند. همچنین، درباره آنچه در آینده ممکن است اتفاق بیافتد و چگونگی پدیدار شدن راه‌حل‌های نوآورانه بیشتر در ترکیه، نیز اطلاعاتی را به اشتراک می‌گذاریم.
سیاست‌های اصلی نوآوری اجتماعی در ترکیه
در ترکیه، بیشتر جوانبی که از منظر نوآوری اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد، زمینه‌های اساسی برای پروژه‌های خلاقانه و نوآورانه‌ای هستند که به جامعه و محیط زیست در موضوعات فقر، اشتغال و … مربوط می‌شوند. در ادامه برای درک بهتر، به بررسی نمونه‌هایی در این زمینه‌ها می‌پردازیم. لازم به ذکر است، به دلیل کمبود پروژه‌های نوآورانه در حوزه‌های انرژی، سلامت و حمل‌ونقل، و همچنین نقش بازدارنده دولت در این زمینه‌ها، بر آن شدیم تا روی این موارد تمرکز ننهیم.
در ترکیه، برنامه یا سیاست خاصی برای نوآوری اجتماعی به صورت ملی وجود ندارد. اما در برخی از نقاط محلی، اگر دولت از پروژه‌های نوآورانه آگاه باشد، ممکن است آنها را حمایت کرده و با آنها همکاری نماید. این همکاری ممکن است به صورت مالی یا در قالب همکاری پروژه به پروژه باشد. با وجود اینکه در دولت به طور گسترده درباره «نوآوری اجتماعی» صحبت نمی‌شود، اما اصطلاح «کارآفرینی اجتماعی» محبوب‌تر است و در گفتگوهای سیاستی توجه بیشتری به خود جلب می‌کند.
بزرگترین چالش در پروژه‌های نوآوری اجتماعی در ترکیه
اساسی‌ترین مشکل برای پروژه‌هایی که سعی در ایجاد تغییرات مثبت در جامعه دارند، این است که اغلب برای افراد مشارکت‌کننده دشوار است که بودجه کافی جهت ادامه پروژه تأمین کنند. این مشکل به دلیل پیچیدگی قوانین مرتبط با این نوع پروژه‌ها بسیار حساس‌تر و مهم‌تر می‌شود. به همین دلیل، اغلب این پروژه‌ها به دلیل کمبود منابع مالی به اندازه کافی پیشرفت نمی‌کنند و این موضوع ممکن است باعث جلوگیری از گسترش ایده‌های مطلوب و کمک به افراد بیشتر شود. همچنین، افراد ممکن است به کل از شروع این پروژه‌ها خودداری کنند چرا که از نظر مالی و تأثیر آن بر حرفه‌هایشان نگران هستند.
نقش اجتماعی و موفقیت پروژه‌های نوآوری در حل چالش‌های اشتغال، محیط زیست، و فقر
در طول پروژه SI-DRIVE، در دانشگاه فنی استانبول، در زمینه نوآوری اجتماعی موفق مرتبط با موضوعات محیط زیست، فقر و اشتغال تحقیقاتی صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد که چنین پروژه‌هایی توانسته‌اند با موفقیت با چالش‌های مالی و سازمانی ترکیه دست و پنجه نرم کنند و تا حدی رشد کنند که برای جوامع سودآور باشند. به این ترتیب، می‌توان اسنتباط کرد که احتمال موفقیت در ترکیه زمانی بیشتر است که افراد درگیر با آن، نمایندگانی از جوامع محلی باشند و اهداف پروژه از گروه‌های اجتماعی مختلف حمایت کنند.
در زمینه اشتغال، تعدادی از پروژه‌های نوآوری اجتماعی به مقیاس بزرگ توسط نهادهای دولتی آغاز شده‌اند. ISMEK (مرکز یادگیری مداوم شهرداری استانبول) نمونه خوبی از حوزه‌های سیاست آموزش و اشتغال است. ISMEK یک سازمان آموزشی گروهی تحت نظر شهرداری استانبول است که شامل دوره‌های هنری و حرفه‌ای می‌شود. هدف این سازمان افزایش دانش شخصی افراد ساکن ایستانبول، بهبود درک حرفه‌ای و هنری آنها، تجهیز آنها با فرهنگ شهری، کمک به جذب آنها در فرآیندهای تولید و همچنین کمک به آنها برای شرکت فعال در فرآیندهای تولید و افزایش فرصت‌های استخدام آنها است. این آموزش‌ها و خدمات به صورت رایگان ارائه می‌شوند و با رعایت نیازهای فردی و اجتماعی، به تطابق با آیین‌نامه‌های وزارت آموزش و پرورش، اجرا می‌شوند.
در زمینه محیط زیست، پروژه‌ای نظیر بازاریابی کشاورزی (tarimsalpazarlama.com) ایده‌ای نو و مفید است که در آن جوانب اجتماعی و محیطی به خوبی ترکیب شده‌اند. این وب‌سایت ویژه در ترکیه فراهم شده است تا کشاورزان بتوانند محصولات خود را بدون واسطه به فروش برسانند. علاوه بر این، این سایت اطلاعات مفیدی در زمینه‌های قیمت‌های بازار سهام، تکنیک‌های کشاورزی و فناوری جدید ارائه می‌دهد. هدف اصلی این ایده، کمک به جلوگیری از ضرر مالی به کشاورزان است که معمولاً به مهاجرت آنها به شهرها و بیکاری منجر می‌شود. با وجود حمایت برخی شرکت‌های خصوصی از این پروژه، «بازاریابی کشاورزی» با چالش‌هایی روبه‌رو شده، چرا که برخی از قوانین و مقررات از رشد آن ممانعت می‌کند.
بسیاری از سازمان‌ها و گروه‌های غیردولتی در ترکیه بر موضوعات مهمی چون انصاف، مبارزه با فقر، بهبود اقتصاد، توسعه مناطق روستایی و تقویت نقش زنان تمرکز دارند. پروژه توسعه روستایی حوضه کاور، که توسط انجمن اوزیجین با حمایت وزارت غذا، کشاورزی و دامپروری راه‌اندازی شده است، برای این مسائل، راه‌حل‌های عملی را به شیوه‌ای نوآورانه و مفید ارائه داده است. این پروژه با موفقیت میزان فقر را در منطقه کاور استان بیتلیس کاهش داده است.
به رغم تأثیر مثبت این پروژه‌ها، برخی از آنها با چالش‌هایی همچون موانع نظارتی و نیاز به حمایت بین‌المللی مواجه شده‌اند. در کل، نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که نمایندگی جامعه و اهداف اجتماعی گسترده از اهمیت بالایی برخوردارند و برای موفقیت و پایداری پروژه‌های نوآوری اجتماعی ضروری هستند.
فرصت‌های پروژه‌های تغییر اجتماعی در آینده
به طور کلی، چالش اصلی پروژه‌هایی که به ایجاد تغییرات مثبت در جامعه می‌پردازند، جمع‌آوری منابع مالی کافی برای ادامه فعالیت است. این امر برای نوآوران اجتماعی بسیار دشوار است مگر اینکه از حمایت قابل توجه دولت یا کسب و کارهای خصوصی بهره‌مند شوند. ما دریافتیم که بیشتر رهبران پروژه‌های نوآوری اجتماعی در ترکیه با اشتیاق و اراده به کار خود مشغولند و داشتن یک رهبر جذاب و موفق به شدت به توسعه و پیشرفت این حوزه کمک می‌کند. وضعیت کلی اقتصادی نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، چرا که پیش‌بینی می‌شود افراد به تدریج به نوآوری اجتماعی علاقه‌مند نشان دهند؛ به معنی که افراد شغل اصلی خود را به یک باره کنار نمی‌گذارند تا به نوآوری اجتماعی بپردازند بلکه رفته رفته آن را به زندگی روزانه خود اضافه می‌کنند. از طرف دیگر، مشارکت دولت نیز به ویژه در زمینه‌های کاهش فقر و اشتغال‌زایی فوق العاده مفید است. در نهایت، در حوزه حمل و نقل و ترابری، به خصوص در شهرهای بزرگ ترکیه، پتانسیل زیادی برای نوآوری اجتماعی مشاهده می‌شود؛ با این وجود، انتظار نمی‌رود که به این زودی در سایر حوزه‌های سیاسی دولت، تغییرات بزرگی را شاهد باشیم.
بدون دیدگاه