اولین جلسه شورای سیاست گذاری جایزه نوآوری اجتماعی برگزار شد

جلسه شورای سیاستگذاری جایزه نوآوری اجتماعی به ریاست دکتر محمدصادق خیاطیان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی جایره نوآوری اجتماعی، صبح امروز سه‌شنبه، جلسه شورای سیاستگذاری جایزه نوآوری اجتماعی در محل صندوق نوآوری و به ریاست دکتر محمدصادق خیاطیان برگزار شد.
جایزه نوآوری اجتماعی سعی دارد تا با تبدیل شدن به سکوی توسعه زیست‏ بوم نوآوری اجتماعی ایران، به نوآوران، فناوران و کارآفرینان در مسیر پیشرفت و بالندگی هر چه بیشتر جامعه کمک کرده و به اهالی حوزه نوآوری در افزایش اثرگذاری اجتماعی فعالیت‌های‌شان یاری برساند.

برگزاری جایزه نوآوری اجتماعی یکی از اولویت‌های فناوری نرم است

دکتر مصطفی زمانیان، مدیر عامل بنیاد تعالی اجتماعی زندگی از دیگر سخنرانان این برنامه بود. وی گفت: در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری جایزه نوآوری جمع شده‌ایم تا خط مشی این رویداد را تعیین کنیم و برای پیوند دو حوزه نوآوری و مسائل اجتماعی گام‌هایی موثرتر برداریم.
وی با تاکید بر اینکه  سال‌های گذشته آنچنان که باید و شاید به مسائل حوزه اجتماعی در کشور پرداخته نشده است، بیان کرد: در بنیاد تعالی اجتماعی زندگی سعی کردیم در حوزه شناسایی ایده‌هایی که اجتماع نیازمند آن‌هاست گام برداریم و بتوانیم با کمک مقامات و از سوی دیگر فعالان حوزه حکمرانی اجتماعی و نوآوری یک جایزه را ترتیب بدهیم. به نظر می‌رسد که برگزاری چنین رویدادی یکی از اولویت‌های فناوری نرم است.
مدیرعامل بنیاد تعالی اجتماعی زندگی اظهار کرد: ما در بنیاد خود را به عنوان یک شتابدهنده نوآوری اجتماعی تعریف کرده‌ایم و اگرچه فعالیت‌هایمان در امتداد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار دارد اما فکر می‌کنیم رویدادی مانند جایزه نوآوری اجتماعی را باید یک بنیاد خصوصی انجام دهد و نه لزوما بخش‌های دولتی.
وی افزود: با این همه برگزاری این رویداد بدون کمک نهادهایی مانند صندوق نوآوری و شکوفایی میسر نبود. بنا را بر این گذاشتیم که از دکتر خیاطیان در اینباره کمک بگیریم و با توجه به سوابق بسیاری که دارند و در حوزه نوآوری فعالیت‌های زیادی انجام داده‌اند، از ایشان خواهش کردیم تا مسئولیت ریاست شورای سیاستگذاری جایزه را بپذیرند و از بابت اینکه دعوت ما را پذیرفتند از ایشان تشکر می‌کنیم.

بخش‌های مختلف کشور در حوزه نوآوری اجتماعی تفکر باز و پذیرایی ندارند

دکتر مصطفی قانعی، رییس ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز یکی دیگر از سخنرانان این جلسه بود که اظهار داشت: برگزاری یک کنگره یا رویداد برای اهدای جوایز چیزی نیست جز آنکه در حاشیه مراسم‌ها بتوان صاحبان اندیشه و خرد را شناسایی کرد. این نوع رویدادها در واقع نوعی سازوکار برای شناسایی نخبگان است.
قانعی ادامه داد: یکی از مسائل مهمی که باید بپرسیم این است که پس از شناسایی صاحب یک ایده برتر چطور باید آن ایده را نهادینه کنیم؟ بخش دوم خوب دیده نشده است. در جوایز مشابه نیز چنین است. برای مثال یک بنیاد با خلاقیت و قدرت بسیار بالایی اقدام به جمع‌آوری داده کرده اما در حوزه استفاده از این داده‌‌ها و ارتباط  دادن آ‌ن‌ها با یکدیگر نتوانسته موفقیت‌آمیز عمل کند.
رییس ستاد توسعه زیست فناوری تصریح کرد: از سوی دیگر بخش‌های مختلف کشور در حوزه نوآوری اجتماعی تفکر باز و پذیرایی ندارند. برای مثال سازمان بهزیستی کشور تا چه اندازه می‌تواند ساختارهای نوآورانه را بپذیرد و از یک نهاد اجرایی صرف به بستری برای اجرایی‌شدن امکانات نوآوری اجتماعی تبدیل شود؟
قانعی تاکید کرد: اگر به فرض مثال چهار محور در این زمینه وجود دارد، باید زمینه پذیرش این محورها از سوی بخش‌های مختلف به وجود بیاید. این باعث می‌شود شورای سیاستگذاری جایزه حس کند که کار نمادین شناسایی افراد فراتر از اهدای جایزه پیش رفته و انگیزه برای مشارکت جدی‌تر صورت می‌گیرد. به نظر می‌رسد این قابلیت موجود است و مدیریت جمعی نخبگانی و بسترسازی برای حل معضل اجتماعی این پیوند باید صورت گیرد.

لزوم محله‌گرایی در توسعه‌ نوآوری اجتماعی در شهرها

سید مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور نیز از دیگر اعضای شورای سیاستگذاری جایزه نوآوری اجتماعی بود. وی نیز در سخنان خود بر ضرورت محله‌گرایی در توسعه‌ نوآوری اجتماعی در شهرها تاکید کرد. وی گفت: دغدغه من در این جشنواره حوزه‌هایی است که جایزه برای آن تعریف شده و به نظرم با بررسی بیشتر می‌توان حوزه‌های دیگری را هم پیدا کرد که در حوزه نوآوری اجتماعی می‌گنجند.
امامی خاطرنشان کرد: خواهش من از اعضای شورا این است که استان‌های مختلف را در این جایزه جدی بگیرند. شبکه شناسایی خوبی برای پیدا کردن صاحبان ایده در استان‌های مختلف کشور وجود دارد و اگر بخواهیم به صورت ملی این جایزه را اهدا کنیم باید از همین شبکه‌های مویرگی برای کشف صاحبان ایده استفاده کرد.

علی سعد آبادی، مدیر صندوق پژوهش و فناوری نوآوری اجتماعی نیز در سخنرانی خود بر این تاکید کرد که فرایند اهدای جایزه نباید منجر به چیزی شود که یک کارآفرین یا نوآور را شناسایی کنیم و او را در فضای تقدیر بیاندازیم و دست آخر به نتیجه مطلوب دست نیابیم. وی افزود: این فرایند به جای تشویق انگیزه می‌تواند آن را از بین ببرد.

اهداف جایزه نوآوری اجتماعی

 در ادامه این جلسه نیز محمد رسولی، مدیر عامل خانه خلاق و نوآوری دال، به ارائه توضیحاتی درباره دغدغه‌ها و ایده‌های شکل‌گیری جایزه نوآوری اجتماعی پرداخت. رسولی بیان کرد: جایزه نوآوری اجتماعی از یک ذهنیت آمد که در حوزه نوآوری آن را می‌دیدیم. ما در شهرهای مختلف مشکلات متعددی داریم که شاید قابل رویت نیستند اما اگر داخل جوامع و شهرها را جست‌وجو کنیم می‌توانیم این معضلات را بازیابیم.
وی افزود: برای مثال یکی از بحث‌های ما درباره «ناحیه نوآوری شریف» بود. مقصود ما از طرح این مسئله این بود که محله‌های پیرامون ناحیه نوآوری شریف چه انتفاعی از نوآوری برده‌اند و چه ظرفیت‌هایی برای مشارکت در حوزه نوآوری دارند.
رسولی اظهار کرد: در جهان، نوآوری اجتماعی راه‌ حل‌ جدید و مفیدی است که می‌تواند در حوزه حل یک مسئله اجتماعی موثرتر و راهگشاتر عمل کند و ما نیز در فرایند اهدای جایزه به دنبال شناسایی این راه‌ حل‌ها هستیم.
مدیرعامل خانه خلاق و نوآوری دال در ادامه با اعلام اینکه جایزه نوآوری اجتماعی اهدافی چون الگوسازی، آموزش و توانمندسازی، اعتباربخشی به افراد، جهت‌دهی، حمایت مالی و ترویج گفتمان را دنبال می‌کند، خاطرنشان ساخت: ما در حوزه نوآوری اجتماعی ضعف الگوسازی داریم. از سوی دیگر در تعریف ابتدایی این نوآوری نیز دچار ضعف هستیم. به همین علت در این زمینه با چالش سرمایه‌گذاری و نیروی انسانی و نیز آموزش و توانمندسازی مواجه هستیم.
رسولی افزود: برای مثال دانشجویان یکی از دانشگاه‌های مطرح کشور در حوزه‌های مختلف افراد بسیاری را می‌شناختند اما وقتی که با آنان از نوآوری اجتماعی صحبت می‌کردند نه اصل مسئله را می‌دانستند و نه کسی را می‌شناختند که در این حوزه فعالیت کرده باشد.

تشریح فرایند تحقیقاتی و مطالعاتی طراحی جایزه نوآوری در ایران

محمد مهدی جعفری، قائم مقام بنیاد تعالی اجتماعی زندگی نیز در این مراسم از فرایند تحقیقاتی و مطالعاتی برای طراحی جایزه نوآوری در ایران گفت. وی خبر داد: ما از سال 95 کاری را با همراهی بنیاد مصطفی آغاز کردیم و خواستیم ببینیم نقش نوآوری در بهبود مسائل اجتماعی چیست.
جعفری ادامه داد: از سوی دیگر مطالعات خود را بر 1500 جایزه مشابه در دنیا آغاز کردیم که اکثر آن‌ها غیر دولتی بودند. وقتی این جوایز را مورد بررسی قرار دادیم، اولین چیزی که متوجه شدیم دیدیم فراتر از اهدای جایزه، مسائلی وجود دارد که در حاشیه تجلیل و اهدای جوایز اتفاق می‌افتد. برای مثال در رویداد «نوبل شبکه‌سازی» که میان نخبگان و صاحبان ایده اتفاق می‌افتد آثاری بسیار بیشتر از یک اهدای جایزه صرف دارد. لذا اولین پاسخی که گرفتیم این بود که جوایز تک‌کارکردی نیست.
قائم مقام بنیاد تعالی اجتماعی زندگی تصریح کرد: در مسیر برگزاری جایزه نوآوری اجتماعی ما نیز باید تلاش کنیم که فرایند اهدای جایزه تنها ویترینی باشد که پشت سر آن معرفی برگزیدگان برتر و دارای اعتبار به مراجع مختلف باشد.

جایزه نوآوری اجتماعی در دراز مدت به خلق ارزش مشترک منتهی می‌شود

در ادامه این جلسه نیز مینا مهرنوش، مدیرعامل استارت‌آپ «کسبینو» در سخنانی گفت: ایده‌پردازان رویداد جایزه نوآوری اجتماعی مبانی را چنان درست فهمیدند و جوانب آن را کامل و جامع دیده و سنجیده‌اند که جای تقدیر دارد.
وی افزود: در واقع این نوع نگاه به اهدای جایزه می‌‎تواند در دراز مدت به خلق ارزش مشترک منتهی شود، چرا که یک حرکت اجتماعی طراحی شده و می‌تواند هم برای ایده‌پردازان و هم برای بنگاه‌ها آثار بسیار خوبی داشته باشد.
مهرنوش بیان کرد: از سوی دیگر پیشبرد این فرایند با اتکا به اقتصاد مردمی بسیار موثرتر خواهد بود، از وقتی که سازمان‌های دولتی آن را طراحی کنند.

لزوم تبیین موضوع و تعریف جامع نوآوری اجتماعی

مجید دهبیدی پور، رییس پیشین پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف نیز در این برنامه حضور داشت. وی در سخنان خود بر لزوم تبیین موضوع و تعریف جامع نوآوری اجتماعی تاکید کرد. دهبیدی‌پور توضیح داد: بسیاری از استارت‌آپ‌ها یا کسانی که در حوزه نوآوری کار می‌کنند نمی‌دانند که مفهومی به نام نوآوری اجتماعی نیز وجود دارد و در چه حوزه‌هایی تعریف می‌شود. برای مثال کسی که در حوزه فناوری برای بهبود زندگی بیماران قطع نخاع فعالیت می‌کند آیا در حوزه نوآوری اجتماعی فعالیت کرده است یا نه؟ به نظر می‌رسد که ما نیاز داریم تعریف مشخصی از نوآوری اجتماعی داشته باشیم و آن را گسترش دهیم.

نقش نوآوری اجتماعی در افزایش اشتغالزایی

علیرضا نبی، رییس بنیاد خیریه نبی یکی دیگر از اعضای شورای سیاستگذاری جایزه بود. وی پیشنهاد داد: ما می‌توانیم برای این جلسه عنوان شورای مشورت و سیاستگذاری را انتخاب کنیم و به اختصار آن را شمس بنامیم.
وی افزود: با توجه به کمبود نیروی کار، امروزه نوآوری اجتماعی می‌تواند بسیاری از کسانی را که از اشتغال دور مانده‌اند به چرخه شغل و کار باز گرداند.

ضرورت آشنایی مردم با نوآوری اجتماعی

محمد ترکمانه، مدیر عامل بنیاد برکت نیز در این برنامه گفت: مهم‌ترین موضوعی که در این جلسه به آن اشاره شد و اتفاقا در سه سال گذشته نیز در کشور به طور جدی‌تری مطرح شده این است که مردم و بخش‌های مختلف کشور با نوآوری اجتماعی آشنا شوند. فضای نوآوری اجتماعی در کشور در حال جان گرفتن است و اینکه به چه شکل بتوانیم افراد تصمیم‌گیر را هدایت کنیم به تبیین نیاز دارد. زمانی که این اتفاق بیفتد کم کم زیست‌بومی برای نوآوری اجتماعی نیز شکل خواهد گرفت.

نقش نوآوری اجتماعی در ارتقای فرهنگ شهری و توسعه فناوری‌های نرم

در آخر نیز سید امیر آقایی، دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی شورای فرهنگ عمومی کشور از این گفت که نوآوری اجتماعی می‌تواند باعث ارتقای فرهنگ شهری و توسعه فناوری‌های نرم در کشور شود.
وی افزود: ما باید در این زمینه به حکمرانی اجتماعی نیز توجه کنیم و بدانیم که اهمیت دادن به حکمرانی اجتماعی چقدر می‌تواند در این جایزه موثر باشد. از سوی دیگر باید این نکته را در نظر داشته باشیم که فرایندهای اهدای این جایزه می‌‎تواند در تعامل با حوزه علمیه باشد چرا که حوزه نیز درگیر اقداماتی مشابه است.
آقایی ادامه داد: شاخه اثربخشی اجتماعی نیز می‌تواند در فرایند اهدای این جایزه دیده شود اما باید تعریف درستی از آن داشته باشیم.