در گذشته، حل مسائل اجتماعی در کشور هلند غالبا توسط دولت و سازمان‌های عمومی با استفاده از رویکرد کل به جزء انجام می‌شد. اما اکنون، تغییراتی در حال رخ دادن هستند. از این رو، رویه حل مسائل اجتماعی شامل ترکیب تلاش‌های هماهنگ از هر دو بخش عمومی و خصوصی، کسب و کارهای اجتماعی و جوامع محلی می‌شود.
تحولات نوآوری اجتماعی در هلند
در هلند، نگاه مردم به مسائل اجتماعی در طول زمان تغییر کرده است. در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، دولت نقش بسیار مهمی در حل مسائل اجتماعی از جمله محرومیت، مسکن، فقر، آموزش و اشتغال با سیاستی به نام «نوسازی اجتماعی» داشت. این سیاست بر اساس مدل دولت اجتماعی توسعه یافته بود و توسط نهادهای عمومی اجرا می‌شد.
اما امروزه، نوآوری اجتماعی به شکل متفاوتی مشاهده می‌شود. تغییرات اقتصاد و فناوری سبب ایجاد فعالیت‌های بیشتری شده‌اند که تحت تأثیر بازار و جوامع قرار گرفته و نقش دولت در آنها کاهش یافته است. امروزه، نوآوری اجتماعی بیشتر بر تحقق نوآوری در اقتصاد تمرکز دارد.
در دوره ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۲ در هلند، نوآوری اجتماعی به معنای یافتن راه‌های جدید برای سازماندهی کار، مدیریت روابط در محیط کار، بهره‌گیری از مهارت‌های افراد و بهبود بهره‌وری کاری بود. این مفهوم ابتدا با نام نوآوری اجتماعی شناخته می‌شد، اما امروزه از اصطلاح «نوآوری در محیط کار» برای توصیف این شیوه‌ها استفاده می‌شود. جنبه اجتماعی این مفهوم بر تعامل با کارمندان و اطمینان از شرایط کاری مطلوب تأکید دارد.
در همین زمان، مرکز نوآوری اجتماعی هلند تأسیس شد. در کنار آن، سیاست‌های بخشی نیز برخاستند که نوآوری فناورانه را با نوآوری در محیط کار، به نام «سیاست بخش برتر» ترکیب کردند.
از سال ۲۰۱۰، هلند در پی اقدامات نوآوری اجتماعی در سایر کشورها بوده است. این اقدامات فرآیندهای مختلفی همچون دموکراسی فعّال، فعالیت‌های شهروندی، کارگاه‌های اجتماعی و زیرساخت‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد. با این حال، در سال ۲۰۱۷، نوآوری اجتماعی در هلند به طور کامل در سیاست‌های نوآوری، دانش و ارزش عمومی همراه با حل نقص‌های بازار یکپارچه نشده بود.
علیرغم مثال‌های بسیار از فعالیت‌هایی که امروزه آنها را نوآوری اجتماعی می‌پنداریم، دولت هلند به تازگی شروع به ایجاد استراتژی‌ها برای راهنمایی و حمایت از این اقدامات کرده است. این امر شامل ساختار ضروری و فراهم کردن فرصت‌های تأمین مالی برای ترویج نوآوری اجتماعی می‌شود.
تنوع راهکارهای نوآوری اجتماعی در هلند
گروهی در هلند نحوه رخ دادن نوآوری اجتماعی در کشورش را مورد بررسی قرار داد و چهار نوع اصلی را در این زمینه تشخیص داد:
۱. افراد یا گروه‌هایی که به سمت اهداف اجتماعی خاص کار می‌کنند: این دسته شامل گروه‌هایی می‌شود که به دنبال دستیابی به اهداف مشخصی هستند، مثل ایجاد انرژی در مقیاس کوچک، مراقبت از سالمندان، راه‌اندازی بیمه جمعی برای افراد ناتوان، استفاده از ارزهای محلی در تجارت و اطمینان از اینکه مرکز شهر به درستی به عموم خدمت رسانی می‌کند. گاهی اوقات، این تلاش‌ها منجر به شکل‌گیری کسب‌وکارهای اجتماعی جدید می‌شوند.
۲. شبکه‌ها یا پلتفرم‌های آنلاین خلاق با اهداف اجتماعی عمومی: این دسته گروه‌های آنلاین خلاق و نوآور هستند که بر اهداف اجتماعی گسترده تمرکز دارند. به عنوان مثال، در هلند، جوامع آنلاینی برای کاشت گیاهان در شهرها یا ساخت شهرک‌های پایدار و اجتماعی وجود دارد. آنها از اینترنت برای اشتراک گذاری ایده‌ها و برنامه‌ریزی اقدامات مشترک استفاده می‌کنند.
۳. شرکت‌ها یا گروه‌هایی که بر روی اهداف اجتماعی خاص تمرکز دارند: این دسته، معمولاً با سازمان‌ها و منابع عمومی، برای دستیابی به یک هدف اجتماعی خاص همکاری می‌کنند. شرکت‌های خصوصی نیز می‌توانند در این تلاش‌ها شرکت کنند، به عنوان مثال، ائتلاف رشد پایدار هلند که شرکت‌های بزرگ به سوی پایداری کار می‌کنند. یک مثال دیگر از این دسته، ائتلاف شهروندی است که مدارس و دانشمندان تعیین می‌کنند برای سیستم آموزش شهروندی چه معنایی دارد. همچنین، نوآوری در محل کار، مانند یافتن راهکارهای جدید برای کار، نمونه خوبی از این نوع است.
۴. شرکت‌ها یا گروه‌هایی با اهداف اجتماعی عمومی: این سازمان‌ها یا شبکه‌ها راهکارهای جدید نوآوری اجتماعی را برای اهداف مختلف امتحان می‌کنند. به عنوان مثال، آزمایشگاه‌های اجتماعی، آزمایشگاه‌های زنده، آزمایشگاه‌های میدانی و impact hubها که همچون ایستگاه‌های توسعه نوآوری عمل می‌کنند. آنها طراحان، دانشمندان و مدیران اجرایی را گرد هم می‌آورند تا نمونه ایجاد کرده و ایده‌ها را برای مسائل اجتماعی مختلف آزمایش کنند. به عنوان مثال، ممکن است در زمینه مسائل اخلاقی، داده‌های بزرگ، علوم زیستی یا ایمنی فعالیت کنند. محیط‌های تحقیقاتی دانشگاهی نیز مثال دیگری هستند که افراد از حوزه‌های مختلف بر روی تحقیقاتی که در واقعیت مفید است با یکدیگر کار می‌کنند. آنها پس از انجام تحقیقات، سوالات عمومی را دریافت کرده و یافته‌های خود را به اشتراک می‌گذارند.
متاسفانه، اطلاعات کافی در مورد فراوانی این نوآوری‌های اجتماعی در هلند یا تجزیه و تحلیل‌های دقیق در این زمینه وجود ندارد.
راهبرد‌های نوآورانه هلند در تشویق مشارکت شهروندان
دولت هلند در ترویج تغییرات در محیط کار و تشویق مشارکت شهروندان در حل مسائل اجتماعی دخیل بوده است. آنها از طریق صندوق اجتماعی اروپا، پروژه‌هایی مرتبط با منابع انسانی، روابط کاری، بهره‌وری و گفت‌و‌گوی اجتماعی را حمایت کرده‌اند. مفهوم “دموکراسی انجام بده” به فعالیت شهروندان در یافتن راه‌حل‌ها برای مسائل اشاره دارد و نقش دولت در حذف موانع، فراهم کردن فضا برای آزمایش‌ها و اطمینان از اجرای منصفانه است.
برخی از شهردار‌ها، با الهام از شیوه مدیریت اوباما، به کمک پیامدسنجی اجتماعی، با شراکت‌های عمومی-خصوصی آزمایش کرده‌اند. بر اساس این سیاست، آنها خدمات اجتماعی را بر اساس عملکرد، حمایت مالی می‌کنند و کارآفرینی اجتماعی را برای حل مشکلات اجتماعی تشویق می‌کنند. به عنوان مثال، «کارخانه پیامد اجتماعی» در شهر اوترخت کارآفرینان را با اهداف اجتماعی مرتبط می‌کند. همچنین شهرداری‌ها از کارآفرینان درخواست می‌کنند که در صورتی که قراردادشان بیش از صد هزار یورو باشد، ۵٪ از قراردادهای خود را به «بازگشت اجتماعی» اختصاص دهند. بازگشت اجتماعی ممکن است برای ایجاد شغل‌ها یا حمایت از فعالیت‌های محلی باشد، که باعث شده است که دولت مرکزی از کارآفرینی اجتماعی حمایت کند.
نسبت به رهبران دیگر در نوآوری اجتماعی، هم در اروپا و هم در سایر نقاط، هلند با ایجاد زیرساخت و روش‌های مالی به تازگی کار خود را آغاز کرده است.
آینده هلند در نوآوری اجتماعی
در پیشروی به آینده، افراد و گروه‌های زیادی در حال آزمایش راه‌حل‌های جدید برای حل مشکلات اجتماعی هستند. آنها در زمینه‌هایی چون بهداشت، باغبانی در شهرها، آموزش، طراحی برای بهبود اجتماعی، تولید انرژی به شیوه‌های بهتر و صرفه‌جویی در مصرف انرژی فعالیت می‌کنند. ایده‌های نوینی نیز برای اداره مشترک امور، شهروندی مسئولانه، و بهبود محیط‌های کاری و زندگی اجتماعی مطرح شده است. تمام این تلاش‌ها می‌توانند به حل مسائل مختلف جامعه کمک کنند و از نظر دولت، به ویژه در زمانی که از افراد عادی خواسته می‌شود بیشتر تلاش کنند، به بهبود شرایط کمک کنند. اما در کشور هلند، چالش این است که تمام این تدابیر گوناگون با یکدیگر هماهنگ شده و تأثیر گسترده‌تری در نوآوری اجتماعی ایجاد کنند، و این یعنی یافتن راهکارهای جدید و بهتر برای کمک به جامعه.
بدون دیدگاه